Wat is hyperthyreoïdie?
Hyperthyreoïdie is een regelmatig bij de kat voorkomende stofwisselingsziekte. De schildklier is dan hyperactief (heel actief) en produceert te veel schildklierhormoon. Hierdoor wordt de stofwisseling van de kat versneld.
Lees ook: wat is hyperthyreoïdie, en hoe herken ik het bij mijn kat?
Bij 25 procent van de katten met een hyperactieve schildklier is de bloeddruk die gemeten wordt te hoog. Een hoge bloeddruk kan voor uw kat levensgevaarlijk zijn. Het op tijd behandelen van een te snel werkende schildklier is daarom heel belangrijk!
Hoe wordt de diagnose gesteld bij uw kat?
Door in het bloed de spiegel schildklierhormoon te bepalen kan met zekerheid gezegd worden of uw dier aan hyperthyreoidie lijdt. Is er inderdaad sprake van hyperthyreoïdie? Dan zal aanvullend een bloeddrukbepaling noodzakelijk zijn.
Om schade aan de organen te voorkomen wordt een hoge bloeddruk apart behandeld met bloeddrukverlagende medicijnen.
Behandeling van schildklierproblemen bij kat
Tegenwoordig zijn er vier verschillende methodes om hyperthyreoïdie te behandelen. Het is niet altijd mogelijk om de aandoening helemaal te genezen. Een behandeling met medicatie of voeding kan de ziekte dan wel onder controle houden.
Of en welke behandeling geschikt is voor uw kat hangt onder andere af van:
- de symptomen die uw kat vertoont
- of het om een goed- of kwaadaardige aandoening gaat
- de leeftijd van uw kat
- de verdere conditie van uw kat
- of het toedienen van medicijnen bij uw kat makkelijk gaat
Medicatie voor hyperthyreoïdie bij kat
Ook is het mogelijk om met een schildkliermedicijn de aanmaak van schildklierhormonen te verminderen. Per kat verschilt de dosis (meestal twee tabletten per dag), maar als deze goed is ingesteld, dan werkt het goed en kan de kat verder eten wat hij wil.
Om tot de juiste dosering te komen is het in het begin van de behandeling belangrijk om regelmatig de schildklierwaarde in het bloed te laten meten, totdat de optimale waarde is bereikt.
Bijwerkingen komen niet vaak voor, maar overgeven, verminderde eetlust, gevoelloosheid of jeuk kan voorkomen.
Medicatie is de meest gebruikte behandelvorm bij een te snel werkende schildklier.
Voordelen van deze behandeling:
- de behandeling kan geregeld worden door uw eigen dierenarts (de kat hoeft niet doorverwezen te worden)
- als uw kat ook nierproblemen heeft, kan de dosis zo gekozen worden dat enerzijds de te hard werkende schildklier voldoende wordt onderdrukt en anderzijds de nierfunctie niet veel verslechterd
- op korte termijn is deze optie het goedkoopst.
Nadelen van deze behandeling:
- u moet uw kat de rest van zijn leven pillen geven.
- een deel van de katten krijgt last van bijwerkingen; braken, slecht eten, sloomheid, jeuk of een verminderde aanmaak van bloedcellen. Als dit optreedt, moet gestopt worden met dit medicijn. In de meeste gevallen verdwijnen de bijwerkingen weer.
- voor controle op de werking zult u regelmatig met uw kat naar de dierenarts moeten voor een bloedonderzoek
Operatief verwijderen deel schildklier
Het ‘zieke’ deel van de schildklier kan ook via een operatie worden weggehaald. Niet elke dierenarts kan deze operatie uitvoeren. Vraag hiernaar bij uw dierenarts. Kanttekening hierbij is wel dat het eerder genoemde ectopisch schildklierweefsel niet operatief verwijderd kan worden. Er zal dus eerst met een scintigrafie onderzocht moeten worden waar het overactieve schildklier weefsel zich bevindt. Hierbij wordt een laag radioactief vloeistof ingespoten om een specifiek orgaan in beeld te brengen.
Belangrijk is dat bij de operatie de bijschildklieren (kleine organen naast de schildklier) intact blijven, anders kunnen er problemen ontstaan met het calciumgehalte in het bloed van de kat.
Na de operatie is er een kleine kans op hergroei van het schildklierweefsel of dat de kat te weinig schildklierhormonen aanmaakt. In dat laatste geval moet uw kat alsnog medicijnen slikken.
Voordeel van deze behandeling:
- na goed herstel van de operatie hoeft de kat vaak geen medicijnen en wordt hij weer gezond.
Nadelen van deze behandeling:
- voor de operatie moet uw kat onder narcose. Soms moet de kat eerst een aantal weken met medicijnen behandeld worden om de kat in een betere conditie te krijgen voor de operatie. Een langdurige voorbehandeling met medicijnen maakt de operatie juist weer lastiger.
- niet geschikt voor nierpatiënten
- soms is na de operatie toch nog medicatie nodig
- de operatie is niet gemakkelijk; de bijschildklieren moeten worden gespaard. Het calciumgehalte moet kort na de operatie goed in de gaten gehouden worden.
Radioactief jodium voor schildklier kat
Bij deze behandeling wordt radioactief jodium in het bloed van uw kat gespoten en komt zo in het zieke deel van de schildklier terecht. Het jodium vernietigt zo langzaam het zieke deel.
Niet elke dierenarts mag en kan deze behandeling uitvoeren. Uw kat wordt dan doorverwezen naar een specialistische dierenkliniek.
Zeker bij jonge katten met hyperthyreoïdie is deze behandeling aan te raden. Deze behandeling sluit niet uit dat de aandoening terugkomt.
Voordelen van deze behandeling:
- met een simpele onderhuidse injectie wordt al het afwijkende schildklierweefsel uitgeschakeld.
- het gezonde schildklierweefsel groeit meestal weer uit; uw kat heeft dan geen schildkliermedicijnen nodig.
Nadelen van deze behandeling:
- omdat er gebruik gemaakt wordt van radioactief jodium moet uw kat gedurende meerdere dagen in speciale isolatieruimte worden opgenomen. Gemiddeld moet de kat 8 dagen in de speciale ruimte verblijven. Bij katten die slecht eten of andere medicijnen nodig hebben, is dit dus geen goede optie.
- bij nierpatiënten kan beter gekozen worden voor een behandeling met medicijnen. Vaak wordt de kat eerst twee weken met pillen behandeld en wordt dan de nierfunctie bekeken alvorens besloten wordt of de kat wel een goede kandidaat is voor de behandeling met radioactief jodium
- twee weken voor aanvang van de behandeling mag uw kat geen vis of voer waar vis in verwerkt is eten. De reden hiervoor is dat er in deze voeding soms jodium verwerkt zit. Dit kan de behandeling beïnvloeden.
- de behandeling kan slechts in een klein aantal, speciaal daarvoor ingerichte dierenklinieken plaatsvinden.
- op korte termijn is dit misschien niet de goedkoopste optie, maar omdat de schildklierfunctie van uw kat verder volledig herstelt, is deze behandeling op lange termijn mogelijk goedkoper.
- soms moet de behandeling herhaald worden
Lees ook: Radioactief jodium voor katten
Schildklier kat voeding
Er bestaat kattenvoeding zonder jodium. Jodium is nodig om het schildklierhormoon aan te maken. Deze voeding kan dus helpen in de behandeling van een te snel werkende schildklier. Het is dan niet meer nodig medicatie te geven of een operatie uit te voeren.
Deze optie is bijvoorbeeld zeer geschikt voor alleen levende binnenkatten.
De kat mag dan geen andere voeding ernaast krijgen, anders werkt het niet. Zelfs wat kruimels uit een bakje van een andere kat likken kan de werking van het dieet teniet doen.
Helaas vinden de meeste katten deze voeding niet zo lekker, waardoor deze behandeling niet altijd geschikt is.
Hoge bloeddruk bij hyperthyreoïdie
Een deel van de katten met hyperthyreoïdie heeft een hoge bloeddruk. Dit moet behandeld worden, vaak levenslang. Bij een deel van de katten ontstaat de hoge bloeddruk pas na de behandeling van de schildklierproblemen. Bij een controle van de schildklierfunctie hoort dus een bloeddrukmeting, zowel voor als tijdens en na de behandeling. Dat geldt voor alle vormen van behandeling van hyperthyreoïdie.
Nazorg na een schildklierbehandeling bij katten
Kortom, een te snelle schildklier is meestal goed te behandelen. De ene behandeling is ingrijpender dan de andere. Welke behandeling het beste is voor uw kat, hangt af van de situatie. Uw dierenarts adviseert u hier graag over.
Wanneer de schildklier weer onder controle is, worden altijd de nierwaardes getest door de dierenarts.
Schildkliermedicatie moet levenslang gegeven worden. Als de goede dosering wordt gegeven, worden de meeste katten volledig klachtenvrij. Wanneer ze (zouden) stoppen met de medicatie komen de klachten binnen drie weken weer volledig terug.
Controles na behandeling van hyperthyreoïdie met medicatie
Als uw kat medicatie voor schildklierproblemen krijgt voorgeschreven, zijn elke drie tot zes maanden controles nodig om de ziekte te monitoren, namelijk:
- Lichamelijk onderzoek; in verband met gewichtsverlies, hartproblemen etc.
- Bloedonderzoek:
- schildklierwaarde: mag niet te laag en niet te hoog zijn.
- bloedbeeld: er kunnen afwijkingen ontstaat in de rode en witte bloedcellen.
- nierfunctie: de schildklieraandoening kan (beginnend) nierfalen veroorzaken.
- leverfunctie: de lever kan schade ondervinden van de aandoening, maar ook tijdens de behandeling met medicatie kunnen hier afwijkingen in ontstaan.
- Bloeddruk; de bloeddruk kan in korte tijd stijgen en moet na behandeling van de schildklier goed in de gaten gehouden worden.
Twijfels, of een vraag?
Wilt u weten hoe wij uw kat kunnen begeleiden met het schildklierprobleem? Neem dan contact met ons op.