Het vlooiencircus
Vlooien zijn al sinds mensenheugenis bekend als parasiet van mens en dier en misschien bij ouderen nog bekend van het vlooiencircus. Het zijn zeer succesvolle parasieten en vele diersoorten hebben elk hun eigen vlo. Zo zijn er kattenvlooien, konijnenvlooien, kippenvlooien, mensenvlooien, hondenvlooien enzovoort.
Tegenwoordig wordt het grootste gedeelte van de vlobesmettingen veroorzaakt door de kattenvlo. Ondanks het feit dat er een aantal zeer goede producten op de markt zijn is de vlo nog steeds succesvol. Recent is hier onderzoek naar gedaan en het is goed om eens stil te staan bij wat voor factoren een vlooienbestrijding succesvol maakt. Vlooien brengen ziektekiemen over (wormen, bacteriën), en zorgen verder voor jeuk, bloedarmoede bij jonge dieren, allergieën en zijn tenslotte niet te beroerd om een uitstapje bij de eigenaar te maken…..
Waarom vlooien steeds weer terug komen
Veranderend klimaat, import van dieren uit landen als Griekenland en Spanje en pups uit Oost-Europa zorgen voor een infectiedruk naast de al bestaande infectiedruk in eigen land uit de populatie wilde dieren (egels, vogelnesten).
In het onderzoek is gekeken waarom eigenaren, ondanks de inzet van goede middelen, toch niet van de vlooienplaag afkwamen. Vaak wordt genoemd dat de vlooien resistent aan het worden zijn maar daar is wetenschappelijk nog geen bewijs voor gevonden.
Uit het onderzoek bleek wel dat de eigenaar de zwakke schakel was in de bestrijding van de vlo.
Er zijn verschillende redenen waarom een behandeling tegen vlooien niet het gewenste effect heeft.
- Onvoldoende werkzame concentratie
In 31% van de gevallen werd onvoldoende werkzame concentratie bereikt met vlooiendruppels door een verkeerde toepassing. Een verkeerde plaats (waar het dier de stof kan weglikken) en inmasseren (helft blijft aan je eigen hand zitten) waren hier de duidelijkste oorzaken.
- Verkeerde dosering
Ook verkeerde dosering komt voor door de verkeerde keuze van het middel in relatie tot het lichaamsgewicht van het dier. Dieren groeien dus het kan zijn dat je bij een jong dier een pipet gebruikt die op dat moment geschikt is voor het lichaamsgewicht maar over 2 maanden niet meer! Ook worden pipetten verwisseld tussen verschillende roedel- of huisgenoten.
In de kliniek maakten we vorige zomer een ernstiger geval mee. Goedbedoeld gaf een katteneigenaresse een pipetje (bedoeld voor de volwassen kat) aan een vriendin die net een jong katje had gekregen die echter bewoog van de vlooien. Nietsvermoedend gaf zij het kitten de pipet en even later lag het diertje met ernstige vergiftigingsverschijnselen op de grond, ternauwernood hebben we het kitten toen nog kunnen redden. Het blijft dus opletten geblazen!
- Verkeerde behandeling
Een verkeerde behandeling is de grootste boosdoener bij een falende vlooienbestrijding. In 62% van de gevallen is aangetoond dat onvoldoende lang werd behandeld of dat de frequentie van behandelen niet juist was. De herhalingen van de behandelingen dienen op het juiste tijdstip plaats te vinden anders krijgt de vlooienpopulatie weer de kans om zich uit te breiden.
Een veel gemaakte fout is dat niet alle huisdieren worden behandeld. Bijvoorbeeld de hond wordt keurig behandeld maar men vergeet de kat. Deze zorgt dan voor verse aanvoer van vlooien van buiten!
Bestrijdingsplan op maat
De ontwikkelingscyclus van vlooien is ingewikkeld en zit, vanuit de parasiet gezien, goed in elkaar. Dat moet ook wel anders was deze parasiet nooit zo succesvol geweest. In ieder huishouden zijn specifieke omstandigheden die betrokken moeten worden bij het opstellen van een succesvolle strategie.
De aanwezigheid van kinderen zal invloed hebben op de te kiezen middelen. Bij verschillende diersoorten zal je liefst zo min mogelijk verschillende middelen willen gebruiken. Aquariumvissen zijn gevoelig voor sommige middelen evenals konijnen.
Waar mogen de huisdieren komen in huis, zijn er katten in het huishouden en wat voor vloerbedekking ligt er op de vloer? Kortom, een waslijst aan zaken die meegenomen moeten worden in een goed advies.
Neem daar nog eens bij dat sommige hondenrassen niet alle middelen mogelijk evengoed verdragen en dat er interacties op kunnen treden met andere toegediende middelen; dat maakt de behandeling dus niet zo eenvoudig. Uw dierenarts kan een belangrijke rol spelen bij het opzetten van een goed en veilig “strijdplan”.
Langdurige behandeling
Als er al een besmetting is dan kan de feitelijke behandeling lang duren. Alle stadia van de vlo moeten volwassen worden en gedood worden en hier gaat enige tijd overheen. Daarbij mag er geen nieuwe aanvoer zijn en moet het huis geleidelijk aan “vrijgemaakt” worden van besmetting. Eigenaren denken vaak dat het niet werkt omdat ze nog steeds vlooien zien bij het huisdier. Dit zijn echter niet dezelfde vlooien als eerst maar nieuwe generaties die voortgekomen zijn uit de reeds aanwezige eieren, larven of poppen in huis.
Het bestrijden van een reeds aanwezige infectie kan heel lastig zijn. Eén van de ontwikkelingsstadia van de vlo is het popstadium. Uit deze pop ontwikkelt zich het volwassen insect maar zo’n pop kan wel een jaar lang blijven “wachten” op de ideale omstandigheden om uit te komen. Deze poppen zijn vrijwel niet te doden want de cocon heeft een enorm beschermende werking.
Liever voorkomen
Uit bovenstaande blijkt wel dat je niet 1,2,3 van een bestaande plaag afkomt maar het kan wel. Beter is natuurlijk om een plaag te voorkomen door een preventieve behandeling in te zetten. Deze moet dan liefst geïntegreerd worden met de strijd tegen teken en / of andere parasieten als dat van toepassing is.
Raadpleeg uw dierenarts voor een goed en veilig advies, rekening houdende met mens, dier en milieu. Als laatste tip zou ik u willen meegeven om de dieren regelmatig te controleren op het voorkomen van vlooien. Deze parasieten weten zich in het algemeen goed schuil te houden op het huisdier. Wij hebben al menig eigenaar aan de behandeltafel ongewild doen schrikken met het aantonen van hardlopende vlooien op hun huisdier of de kleine zwartbruine vlooienpoepjes in de vacht. Twijfelt u? Leg dan de vlooienpoepjes op een natte tissue en u ziet de omgeving roodbruin kleuren ten gevolge van restanten van verteerd bloed.
Tot slot wens ik u succes in de strijd, wij zijn er klaar voor!
