Behandelend arts
Claire Oorsprong, dierenarts, Europees specialist chirurgie in opleiding, ECVS resident.
Gert ter Haar, Diplomate of the European College of Veterinary Surgeons (ECVS), specialist KNO
Bas Wetzels, Resident ECVDI (specialist veterinaire diagnostische beeldvorming in opleiding)
Patiënt
Een vijf jaar oude gecastreerde kruising reu.
Anamnese
De patiënt werd bij ons aangeboden met al een aantal jaar op en af klachten van niezen met neusuitvloeiing (snot). De laatste tijd werden deze klachten steeds erger en kreeg de hond daarbij ook eenzijdig last van bloedneuzen (vanuit de rechter neusgang). Lees ook: neusaandoeningen bij een hond
Lichamelijk onderzoek
Bij de algemene indruk en het algemene lichamelijk onderzoek vielen geen noemenswaardige afwijkingen op, anders dan een subtiele depigmentatie van het planum nasale aan de rechterzijde. Ook was er vanuit beide neusgangen snot te zien. Het verder respiratie onderzoek liet geen aanvullende afwijkingen zien. Op basis van de anamnese en de bevindingen bij het lichamelijk onderzoek is besloten om aansluitend een CT-scan van de kop te maken.
Beeldvorming
Op de CT-scan was er in beide neusgangen sprake van een toegenomen weke delen densiteit met hiertussen “gaslucenties” (rode pijl). Daarnaast is er in de rechter neusgang ook verval van de turbinaten zichtbaar (donker blauwe pijl). In de rechter sinus frontalis en de sinus presphenoidalis is er ook weke delen toename zichtbaar (gele pijl). Er is onregelmatige botnieuwvorming met verdikking van het os frontale aan de rechterzijde en ook permeatieve osteolyse van het os frontale en de mediale orbitawand rechts (groene pijlen). Zowel dorsaal als ventraal leken er aan de rechterzijde kleine onderbrekingen te zijn in de cribriforme plaat (licht blauwe pijl). Er waren geen aanwijzingen voor veranderingen in het neurocranium. De aanwezige tand- en kieselementen waren verder ook niet afwijkend. Radiologisch is dit beeld het meest passend bij sinonasale Aspergillose, maar tumor of een CA met schimmel is b.v. nog niet uitgesloten.
Aanvullend onderzoek
Aansluitend is er daarom tijdens dezelfde narcose een rhinoscopisch onderzoek uitgevoerd (lees ook: kijk-operatie bij uw hond). Dit bevestigde de eerdere CT bevindingen; beiderzijds mucopurulente neusuitvloeiing met rechts fors verval van de turbinaten waartussen veel wit/gele plaques te zien waren welke door liepen tot in de rechter sinus frontalis. Er was verder geen massa of een CA zichtbaar.
Diagnose
Dit beeld is passend bij een zeer forse schimmel (aspergillus) infectie, sinonasale aspergillose. Tijdens de rhinoscopie is er nog een kweek afgenomen welke de diagnose bevestigde en vaststelde dat sprake was van aspergillus fumigatus.
Behandeling en therapie
Gezien de uitgebreidheid van de ontsteking en afwijkingen in de neus en het feit dat de rechter sinus frontalis fors betrokken was bij de infectie (en via de neus met rhinoscopie niet geheel leeggeruimd zou kunnen worden), werd besloten om bij deze hond een rechtszijdige trephinatie (het chirurgisch openen van de sinus frontalis) uit te voeren. Eerst werd de neus uitgebreid schoongemaakt via rhinoscopie. Hierna werd de sinus frontalis chirurgisch geopend en kon vervolgens middels currettage en veelvuldig spoelen ook fraai schoongemaakt worden. Hierna waren er geen schimmel plaques meer te zien en werd de gehele neus en de rechter sinus frontalis opgevuld met clotrimazol creme.
Vier weken later kwam de hond terug voor een rhinoscopische controle. Het ging klinisch al een stuk beter met de hond. Er waren geen bloedneuzen meer gezien en het niezen was ook al veel minder. Bij rhinoscopie is er in de linker neusgang nog wat congestie van de turbinaten te zien. Rechts is er ook nog wel wat ontsteking van de mucosa van de maxilloturbinaten met midnasaal forse atrofie te zien. Na grondige inspectie is er nog maar één minuscuul plekje te zien wat passend kan zijn bij schimmel. Dit stukje is dan ook verwijderd. Hierna waren er macroscopisch geen aanwijzingen meer voor schimmel. De hele rechter sinus frontalis is nu door het verdwijnen van de neusschelpjes en het vrijwel geheel tot rust komen van de ontsteking goed te bekijken en is volledig schoon. Vervolgens is er besloten om nog wel een tweede depot clotrimazole achter te laten percutaan via het steken van een grote naald door de nog bestaande opening in het bot van de rechter sinus frontalis (zie onderstaande afbeeldingen). Met rhinoscopie was te zien dat hiermee de sinus mooi werd opgevuld en de clotrimazole ook mooi over de turbinaten werd verdeeld.
Twee weken later was er nog een telefonische update. Het ging heel goed met de hond. De eigenaar zag nu helemaal geen klachten meer. Er is daarom geen nieuwe controle meer ingepland.
Aspergillus infecties komen regelmatig voor bij honden, met name bij de Golden Retrievers, maar met de juiste diagnostiek en een gerichte behandeling kan het een goede prognose hebben.
