Behandelend arts
- Gert ter Haar, Europees specialist KNO- weke delen chirurgie, dipl. ECVS.
- Edgar Scheepens, Europees specialist chirurgie, dipl. ECVS.
- Ilse Tiemessen, Europees specialist diagnostische beeldvorming, dipl. ECVDI.
Patiënt
Een zes jaar oude Labrador retriever reu 'Yaro'.
Anamnese
Yaro werd bij de KNO-poli, bij dierenarts-specialist Gert ter Haar, aangeboden in verband met lang aanhoudende pijn bij het openen van de bek en bij het slikken. De klachten verminderden met pijnstilling. De verwijzend dierenarts had bij bekinspectie een massa in de mondholte gezien thv de linker bovenkaak. Een DNAB hiervan leverde geen diagnose op. Op de dorso-ventrale röntgenfoto van de schedel, gemaakt door de collega, was een radiodense massa thv de caudale begrenzing van de linker maxilla met superpositie van de overige benige structuren te zien.
De röntgenfoto van de verwijzend collega toont de radiodense massa links.
Bevindingen
Algemene indruk en algemeen onderzoek leverden geen afwijkingen op. Yaro had geen vergrote lokale lymfeknopen en er werden geen afwijkingen gevonden bij palpatie van de kop.
Bekinspectie liet een wat ulceratieve mucosa zien rondom en caudaal van M2 linksboven. Er was geen massa te zien, en er was geen mechanische belemmering bij het openen van de bek.
Aanvullende beeldvorming
Er is voor een aanvullend onderzoek met behulp van een CT-scan gekozen om de precieze uitbreiding en structuur van de tumor te evalueren. Voorafgaande aan de chirurgie is het van belang om inzicht te krijgen hoe groot zo’n massa is, waar die precies groeit en welke anatomische structuren erbij betrokken zijn, Op die manier konden ons chirurgen samen met de radiologe een gedetailleerd behandelingsplan voor Yaro maken. De CT-scan van kop en thorax werd beoordeeld door dierenarts specialist Diagnostische Beeldvorming, Ilse Tiemessen. Er was een grote (ca. 4 cm in diameter), goedbegrensde massa met bot attenuiteit zichtbaar uitgaande van de linker caudale maxilla ter hoogte van de molaren. De massa breidde zich uit in het retrobulbaire gebied en in de recessus maxillaris. De mandibulaire en retropharyngeale lymfeknopen waren niet vergroot en in de thorax werden geen metastasen in de longen gezien.
Dorsale MPR in bot setting toont de grote en goed omschreven benige massa uitgaande van de linker caudale maxilla thv de molaren. Verder is de uitbreiding in de linker recessus maxillaris te zien.
Sagittale MPR van linker maxilla toont de grote en goed omschreven benige massa uitgaande van de linker caudale maxilla thv de molaren. Verder is zichtbaar dat de afwijkende botstructuren de alveolen van 208 en 209 omgeeft.
Chirurgie
Bij deze casuïstiek is besloten voor een samenwerking met de KNO specialist Gert ter Haar en onze specialist orthopedie Edgar Scheepens. Er werd hierbij een partiële maxillectomie uitgevoerd. Hierbij het verslag van de OK.
Operatie
Een huidincisie werd gemaakt vanuit de linker mondhoek enkele centimeters naar caudodorsaal om meer overzicht te krijgen van de caudale linker maxilla (commisurotomie).
Vervolgens werd er lateraal van de overgang gingiva naar lipmucosa langs de caudale molaren tot aan rostraal van P4 een incisie gemaakt, waarna het maxillaire bot werd blootgelegd met osteotoom. Het weefsel werd verder geprepareerd tot de jukboog zichtbaar werd met een deel van het proces. Jukboog daarna vrijgelegd voor zaagvlakte.
Vervolgens incisie net rostraal van P4 doorgetrokken en vervolgens aan mediale zijde van P4 en de molaren verlengd. Ook werd het palatinale mucoperiost blootgelegd net een osteotoom.
Hierna met een oscillerende zaag een partiële maxillectomie uitgevoerd, waarbij de afwijkende goed begrensde benige massa mooi in zijn geheel verwijderd kon worden. Vervolgens is er een klein stukje in de overgebleven maxilla ter hoogte van de wortels van P4 weggefreesd, waarna de restanten van de wortels mooi verwijderd konden worden. Sluiting van de wond was mogelijk zonder enige spanning.
Doelstelling van de OK was om het proces zonder een osteotomie van de arcus zygomaticus uit te voeren. De massa werd opgestuurd voor histologisch onderzoek.
Histologie
Het weefsel bestaat uit goed gedifferentieerd lamellair botweefsel met een grote hoeveelheid osteoïd en de aanwezigheid van zowel osteoclasten als osteoblasten. De massa vertoonde geen aanwijzingen voor maligniteit. In de excisieranden werd geen atypisch botweefsel gezien. Suggestief voor osteoom.
Diagnose
De bevindingen van de CT-scan en histopathologisch onderzoek wijzen het meest op een osteoom.
Resultaat
De hond had na de operatie geen klinische klachten meer.
Toevoeging
Een osteoom is een zeldzame en goedaardige neoplasie die bij zowel honden als katten voorkomt, meestal in de schedel of kaakbeenderen. Het betreft een langzaam groeiende tumor die over het algemeen geen ziekteverschijnselen veroorzaakt, tenzij de tumor zo groot wordt dat er een mechanische belemmering optreedt, zoals bij Yaro (bijvoorbeeld occlusieproblemen).
De tumoren vertonen geen osteolyse en hebben geen metastatische potentie.
Beeldvorming (röntgen en/of CT) vindt typisch een afgeronde en goed begrensde benige massa.
De combinatie van klinische, radiologische en histopathologische bevindingen kunnen leiden tot de diagnose osteoom.
Chirurgie is de eerste keus-behandeling voor osteoom. Een complete excisie van de tumor is meestal curatief en recidivering is zeldzaam.
