Anamnese
Sinds 3 weken vermageren ondanks een goede eetlust. De laatste weken ook af en toe hoestbuien.
Tijdens het consult toenemend onrustig, begint met open bek te ademen, lijkt benauwd.
Doorgestuurd voor zuurstof en verder onderzoek.
Klinisch onderzoek
- Joep is mager
- Attent maar hijgt met open bek. Onrust/stress, veel bewegen en miauwen
- Geen stridor, op de longen geen vocht te horen. Tachypneu, maar de ademhaling is vrij oppervlakkig, niet pompend.
- P 250/min, bonkend, regelmatig. Hart rein.
- Slvl knalroze, de tong is opgekruld
- T 39,6
- Buik soepel, blaas klein
- Lnn niet vergroot
- Turgor matig
- Schildklier duidelijk palpeerbaar
Differentiaal diagnose
Open bek ademhaling wordt vaak veroorzaakt door benauwdheid. Katten kunnen echter ook bij stress met de bek open ademhalen. De slijmvliezen zijn dan niet bleek of blauw, maar diep roze, en de tong is niet slap maar ligt vaak in een geultje opgekruld. Het ademtype zegt vaak meer over de onderliggende aandoening dan de ademfrequentie. De ademhaling van Joep leek niet veel inspanning te kosten en was oppervlakkig. Tot slot werden op hart en longen geen bijgeluiden gehoord. Op basis van deze bevindingen werd geconcludeerd dat stress, en niet benauwdheid, de oorzaak was van het hijgen.
Hoesten heeft bij katten zelden een cardiale oorzaak.
Vermageren, een vergrote schildklier, onrust en tachycardie doen een hyperthyreoidie vermoeden. Maar gezien de heftigheid van de symptomen lijkt er meer aan de hand te zijn.
Aanvullende diagnostiek
- Klinische chemie: licht verhoogde leverenzymen en natrium, licht verlaagd kalium.
- TT4: > 90 nmol/l (sterk verhoogd)
- Non-invasieve arteriële bloeddrukmeting met Doppler: 260 mmHg (hypertensie)
- ECG: sinustachycardie
- Röntgenfoto thorax: licht bronchiaal beeld, iets vergroot longveld. Normale hartcontour.
Diagnose
Thyroid storm (thyrotoxicosis, waarbij een grote hoeveelheid schildklierhormoon in een keer wordt afgeven).
Mogelijk lichte (chronische) bronchitis/astma.
Behandelplan
- Koelen (ventilator)
- Zuurstof: optioneel. Een zuurstofkooi of kraag worden al gauw te warm.
- Beta-blokker: atenolol 25 mg, 1xdgs 1/4 tabl
- Calcium kanaal blokker: amlodipine 5 mg, 1xdgs 1/4 tabl
- Felimazole 2,5 mg: 2xdgs 1 tabl
Resultaat
Joep knapt dezelfde avond al op van de behandeling. Hij komt tot rust en het hijgen stopt. De bloeddruk daalt naar 200 mmHg.
Joep mag de volgende dag naar huis. Hij komt aanvankelijk wekelijks, daarna elke 3 weken op controle. Na 2 weken wordt de dosering felimazole verhoogd naar 2xdgs 5 mg en de amlodipine naar 2xdgs 1/4 tabl.
Na 3,5 maand kan de amlodipine terug naar 1xdgs 1/4 tabl. De bloeddruk blijft tussen de 140 en 170 mmHg, de hartfrequentie thuis (door de eigenares opgenomen) ca 130/min. Het hoesten verdwijnt spontaan. De nierwaarden blijven binnen de referentie.
Vier maanden na de crisis is Joep 2 kilo aangekomen en is hij weer met zijn broer op jacht in de weilanden. Verdere controles hoeven niet vaker dan 1x per 3 maanden.
Discussie
Astma-achtige klachten zijn niet typisch voor hyperthyreoidie, maar kunnen wel opgewekt worden door extreme stress. Achteraf gezien is dus niet uit te sluiten dat Joep toch licht benauwd is geweest. Katten met thyroid storm kunnen bovendien met ernstige benauwdheid aangeboden worden, met cardiomyopathie en/of hartritmestoornissen als oorzaak.
De directe aanleiding voor de thyroid storm is niet helemaal duidelijk geworden. Niet iedere kat met hyperthyreoidie ontwikkelt deze complicatie. Mogelijk hebben de stress van het dierenartsbezoek en de hoge omgevingstemperatuur (zomer) tot de crisis geleid.
