Reukvermogen hond en andere functies van de neus
De neus heeft meerdere functies. Allereerst reinigt hij de ingeademde lucht met behulp van het vochtige inwendige slijmvlies. Hierdoor wordt de ingeademde lucht ook opgewarmd en bevochtigd.
Daarbij is de hond veel beter dan de mens in staat om met behulp van de neus te ruiken. Hij is uitgerust met een veel groter oppervlakte aan gevoelige cellen en een betere zenuwvoorziening. De hond leeft dan ook met name in een geurwereld.
We kennen bij de hond grofweg drie types van neuzen: lang (de dolichocefalen), middel (de mesaticefalen) en kort (de brachycefalen). Vooral de laatste groep heeft hieraan gerelateerd een aantal specifieke problemen.
Hoe zit de neus van uw hond in elkaar?
De neus begint bij de vaak gepigmenteerde neusspiegel en de beide neusgaten. Deze neusgaten vormen de ingang van de neus. De neusspiegel heeft normaal gesproken een wat vochtig aspect.
Deze natte neus wordt onder andere bepaald door kliertjes in de bedekking van de neusspiegel en doordat de traan afvoerbuizen van de beide ogen uitmonden vooraan in de neus.
In de neusholte bevinden zich vele van voor naar achter lopende kraakbenige lamellen bekleed met zeer goed doorbloed slijmvlies waardoor het inwendige oppervlak zo groot mogelijk wordt terwijl de weerstand hierdoor zo klein mogelijk blijft.
Deze neusholte staat in verbinding met een tweetal nevenholtes, die men sinussen noemt (de bovenkaakholte en de frontale holte). Via het zeefbeen gaat de neus boven het zachte verhemelte over in de keel.
Symptomen neusaandoeningen hond
Bij een neusaandoening kunnen je als eigenaar van de hond een aantal zaken opvallen:
- Vloeiing uit de neus is de meest gehoorde klacht. Dit kan één- of tweezijdig zijn, afhankelijk van de oorzaak. Het kan waterig, slijmig, geel of groen pusserig of bloederig zijn. Soms zelfs donker en sterk rottend, in geval van een vreemd voorwerp (bijvoorbeeld een grasspriet), of in geval van een uitgebreid tumoreus proces.
- Daarnaast kan men bijgeluiden horen tijdens in- of uitademen (snurken).
- Ook niezen is een vaak geuite klacht bij neusaandoeningen. Langdurig en vaak niezen is sterk afwijkend. Een bijzonderheid is het zogenaamde reverse sneezing. Dit zijn aanvalsgewijs optredende inademingen waarmee de hond probeert slijm achter uit de neus te verwijderen en door te slikken. Vaak help je de hond door even onder de keel te wrijven, zodat hij slikt, en/of de neus dicht te houden.
- Meer of minder benauwdheid en met de bek open ademen kan ook een symptoom zijn.
- Bij uitgebreide gezwellen valt soms op dat de neusrug aan een kant dikker is dan aan de andere kant. Een kleurverandering met verdroging van de neusspiegel, soms zelfs met verdikkingen en diepe kloven kunnen ontstaan. Aanraking kan dan pijnlijk zijn.
Te nauwe neusgaten bij kortsnuitige hondenrassen
Bij de kortschedeligen komen relatief te nauwe neusgaten voor. Hierdoor, maar ook door andere dieper in de neus, keel of strot gelegen oorzaken kunnen zij sterk snurken tijdens in- en/of uitademen.
Op jonge leeftijd kunnen hierdoor al serieuze problemen tijdens inspanning of stress ontstaan. De oplossing is een operatie. Door stukjes uit de binnenkant van de neusvleugels weg te nemen kan de instroomopening vergroot worden.
Ook de lamellen in de neusholte zijn door de sterke verkorting van de neus vaak erg onregelmatig en te dik, zodat ook hierdoor de lucht er niet goed doorheen kan.
Bij een eventuele infectie of andere reden waardoor het bedekkende slijmvlies gaat zwellen, leidt dit snel tot sterke belemmering van de in- en uitgeademde lucht.
Dit laatste, de slijmvlieszwelling, kan met medicatie wel wat verlicht worden. Aan het eerste, de verdikking van de lamellen is, behalve een verwijdering met alle nadelen van dien, weinig te doen.
Lees ook: BOS operatie
Droge neus hond
Een veel voorkomende klacht bij honden is het te droog zijn van de neusspiegel. Soms kan dit leiden tot een typische verdikking en verharding vooral aan de randen. De uitdrukking dat je het ziek zijn van de hond kan aflezen aan de neusspiegel is overigens maar zeer ten dele waar; ook verder perfect gezonde honden kunnen een droge neus hebben.
Is er geen natte neus, terwijl het normaal wel het geval is, dan kan dit onder andere te maken hebben met een zenuwbeschadiging vooral bij een middenoorontsteking.
Ook traanbuisverstoppingen, bepaalde huidaandoeningen, en ontstekingen van de neus kunnen een droge neus veroorzaken.
Behandeling is dan afhankelijk van de specifieke oorzaak. In het algemeen is uiercreme een redelijk werkend middel om de huid van de neusspiegel soepel te houden
Oorzaken neusaandoeningen hond
De mogelijke oorzaken van neusaandoeningen zijn in een aantal groepen onder te verdelen. De meest voorkomende zijn:
- de infecties (viraal, bacterieel en schimmel)
- de vreemde voorwerpen die zich incidenteel in de neus kunnen bevinden (plantendelen etc)
- een kleinere groep van oorzaken, zeker op wat oudere leeftijd, is die van de neustumoren. De meeste hiervan zijn kwaadaardig door hun agressieve groei in de omgeving.
- er is een restgroep van allergieën, afweerstoornissen en parasitaire infecties.
Natuurlijk zijn er ook een aantal oorzaken primair buiten de neus gelegen, die in de neus tot problemen kunnen leiden.
Te denken valt hierbij aan bijvoorbeeld gebitsproblemen of slokdarmproblemen.
Diagnose van het neusprobleem
Om vast te stellen wat er precies in de neus aan de hand is hebben we in de praktijk een aantal mogelijkheden. Allereerst kunnen wij uit het verhaal van de eigenaar en het signalement van de hond al een aanwijzing krijgen met wat voor soort aandoening we te maken hebben. Een goed klinisch onderzoek van neus, mond en keel, gevolgd door een röntgenonderzoek leidt weer verder.
Is het nog niet duidelijk dan is een algehele narcose van uw hond nodig om een nauwkeurige inspectie met endocscoop mogelijk te maken. Hierbij kan men een aantal dingen zichtbaar maken, en tegelijkertijd materiaal verzamelen voor verder onderzoek. Meestal leidt dit alles tot een duidelijke diagnose.
Behandeling van neusproblemen hond
De behandeling is sterk afhankelijk van de oorzaak:
- De meeste aandoeningen zijn met medicatie te behandelen. Bijvoorbeeld bij allergieën, virale infecties of bacteriële en schimmelinfecties.
- Chirurgisch ingrijpen kan bijvoorbeeld nodig zijn bij vreemde voorwerpen, verwondingen, tumoren of uitgebreide schimmelinfecties.
Samenvattend kan men stellen dat de neusaandoeningen bij de hond een kleine groep van aandoeningen vormen waarbij serieuze klachten kunnen ontstaan.
In de meeste gevallen zijn deze goed behandelbaar, echter om tot een juiste diagnose te komen kan men lang niet altijd volstaan met alleen een gericht lichamelijk onderzoek; aanvullende onderzoeken zijn vaak nodig hierbij.