Het doel van het onderzoek was om een fundamenteel nieuwe operatietechniek te ontwikkelen voor palatoschisis. Oftewel 'gespleten gehemelte'.
Doel van het onderzoek
Tot op heden wordt de operatie in de westerse landen op zeer jonge leeftijd verricht maar daardoor blijkt er op latere leeftijd een vervorming van het aangezicht te kunnen optreden.
De nieuwe operatietechniek heeft tot doel deze vervorming te voorkomen.
De beperkingen van de huidige operatie techniek bij palatoschisis
De grondslag van de huidige operatietechnieken die met variaties worden toegepast, dateren uit het begin van 1900 en zijn dus meer dan 100 jaar oud.
Wanneer een patiënt op zeer jonge leeftijd wordt geopereerd ontwikkelt zich geleidelijk een achterstand van de groei van de bovenkaak, gepaard gaande met zijdelingse compressie van de kaakfragmenten, contractie van littekenweefsel en ernstige scheefstand van tanden en kiezen.
Door de compressie van de bovenkaak en scheefstand van tanden en kiezen is de patiënt niet goed in staat zijn voedsel te kauwen en zijn er problemen met spreken.
Deze afwijkingen zijn het meest zichtbaar aan het eind van de groeiperiode, dat wil zeggen op 18-jarige leeftijd.
Bij patiënten die niet op jonge leeftijd worden geopereerd, zoals bijvoorbeeld patiënten in ontwikkelingslanden waar gebrek is aan financiële middelen en die daardoor onbehandeld blijven, zijn er nauwelijks groeistoornissen van het aangezicht te bespeuren op de volwassen leeftijd. De groeistoornissen zijn dus te wijten aan de (vroege) operatie.
Maatschappelijk en psychisch belang
Er is naast een direct medisch ook een maatschappelijk en psychisch belang in het verminderen van groeistoornissen van de bovenkaak en lip bij patiënten met palatoschisis.
Het betekent minder operaties in de kwetsbare leeftijd van kind en adolescent, beperking van de duur van de orthodontische behandeling (met beugels), minder gehoorstoornissen en betere spraak, minder pesten op school en dus minder psychische belasting van het schisis-kind en de ouders.
Oorzaken palatoschisis bij de hond
Het palatum is een belangrijke anatomische structuur die de neus- en mondholte van elkaar scheidt. De sluiting bij de mens is compleet op 12 weken van de zwangerschap. Het voorkomen bij de mens ligt rond de 0,1 procent. Nakomelingen van een mens met schisis hebben vier procent kans op het eveneens ontwikkelen van schisis.
Bij kruisingen van honden met schisis heeft 35 procent van de nakomelingen eveneens een schisis.
Afwijkingen palatum
Afwijkingen van het palatum ontstaan door een incomplete sluiting van het primaire en/of secondaire palatum tijdens de foetale ontwikkeling.
Het gaat hierbij om onvoldoende proliferatie van mesenchymale palatum cellen tijdens de foetale ontwikkeling.
Bij brachycefale (kortsnuitige) rassen komt palatoschisis relatief vaker voor. Er wordt verondersteld dat door het extreem fokken op korte schedels de incidentie van palatoschisis toeneemt.
Erfelijke oorzaken palatoschisis
Erfelijke oorzakelijke factoren zijn beschreven bij onder andere Shih-tzu, Buldoggen, Pointers en Britse Spaniëls (autosomaal recessief). Teratogenen als vitamine A en griseofulvine kunnen ook palatoschisis veroorzaken.
Van corticosteroïden is bekend dat het palatoschisis bij ratten induceert indien toegediend tijdens de dracht op dag 19.
Andere oorzaken zijn eveneens verondersteld: afwijkend vasculair patroon van de uterus, te lage insuline spiegels en Toxoplasma gondii infecties tijdens de dracht.
Gevolgen palatoschisis bij honden
Neonaten met een palatoschisis komen in de problemen doordat ze te weinig voeding binnen krijgen en melk gemakkelijk in de neus of trachea en bronchiën terecht komt.
Indien ze het overleven is chronische rhinitis het meest voorkomende probleem, maar ook aspiratie pneumonie wordt frequent gezien.
De onderzoeksresultaten
Prof. Lekkas, kaakchirurg in het AMC Leiden, heeft allereerst onderzocht of de hond een goed model is voor de mens. Daarvoor heeft hij CT-scans gemaakt en vaatpatronen opgespoten van geëuthanaseerde pups.
Hieruit is gebleken dat de niet-geïnduceerde schisis bij honden vergelijkbaar is met schisis bij de mens.
Een groot voordeel van de hond is dat deze binnen een jaar volwassen is en de eventuele vervorming van de kaak dus binnen relatief korte termijn zichtbaar wordt.
Normaal gesproken worden de meeste pups met een aangeboren schisis direct na de geboorte geëuthanaseerd.
Voor dit onderzoek zijn geen pups gebruikt waarbij schisis geïnduceerd is maar alleen die pups die normaal gesproken geëuthanaseerd zouden worden. De pups met deze aangeboren afwijking tot de leeftijd van +/- 10 weken zijn met behulp van sondevoeding opgegroeid en daarna geopereerd. Dit betekende een intensieve zorg voor de pup.
De pups moesten zo snel mogelijk na de geboorte biest krijgen toegediend met de sonde of met een aangepaste speen. Afhankelijk van de grootte van de schisis zijn een aantal pups na enige oefening in staat zijn zelf bij de moeder voldoende melk op te nemen.
Echter problemen met ontstekingen in de neus en verslikken komen frequent voor. Deze dienen direct behandeld te worden met antibiotica.
Het is van belang de pups een zo normaal mogelijke socialisatiefase te laten doormaken, derhalve worden zijn deze pups na de operatie in een huiselijke omgeving geplaatst.
Lees ook: Ademhalingsproblemen kortsnuitige honden
Fokken niet aan te raden bij palatoschisis
Aangezien het hier om een mogelijk aangeboren afwijking gaat, is het niet wenselijk dat er later met deze pups gefokt wordt, daarom zijn de hondjes gecastreerd.
In de periode van het onderzoek zijn 25 hondjes geopereerd van diverse rassen; Mopshond, Engelse Bulldog, Jack Russel, Newfoundlander, Cocker Spaniël, Border Collie, Golden Retriever. Alle 25 maken het goed.