Lees hier meer over de symptomen, onderzoeken en behandelingen van een alvleesklierontsteking.
De alvleesklier van een kat
De alvleesklier (pancreas) is een orgaan van het verteringstelstel van de kat. Het orgaan ligt in de buik, net achter de maag en tegen de dunne darm aan. De pancreas is erg belangrijk bij de vertering van voeding en het reguleren van de suikerspiegel in het bloed.
Afbeelding vergroten - illustratie alvleesklier in de buik van de kat
Functies van de alvleesklier
De pancreas heeft twee functies:
- aanmaken van de hormonen insuline en glucagon
Deze hormonen zorgen voor een juiste bloedsuikerspiegel bij de kat. Dit is belangrijk voor een goede opname van suiker in de lichaamscellen en dus voor het geven van brandstof aan deze cellen.
Lees ook: suikerziekte bij katten - aanmaken van verteringsenzymen
De pancreas maakt verschillende verteringsenzymen aan die nodig zijn voor de vertering van suikers, vetten en eiwitten. Deze enzymen zijn in de alvleesklier nog niet werkzaam. Als de enzymen in de dunne darm worden afgegeven, worden ze werkzaam en beginnen ze met het verteren van de voedingsstoffen.
Afbeelding vergroten - illustratie pancreas kat
Problemen aan de pancreas
Net als aan de andere organen van uw kat, kunnen er aan de pancreas problemen ontstaan. Hierbij kunt u denken aan een abces, tumor, atrofie (kleiner worden van de pancreas), obstructie (blokkade) en een ontsteking van de alvleesklier.
Wat houdt een alvleesklierontsteking bij uw kat in?
Bij een alvleesklierontsteking zijn de verteringsenzymen al in de alvleesklier werkzaam in plaats van in de dunne darm. De enzymen zijn dus te vroeg actief en verteren hierdoor de alvleesklier zelf. Doordat de alvleesklier wordt aangetast, ontstaat er een ontstekingsreactie.
Twee vormen alvleesklierontsteking bij katten
Er zijn twee vormen van een ontstoken alvleesklier bij de kat:
- acute alvleesklierontsteking
Bij acute pancreatitis verslechtert de kat plotseling en krijgt hevige klachten. De kat kan hieraan overlijden. - chronische alvleesklierontsteking
Als uw kat een chronische alvleesklierontsteking heeft, nemen de klachten langzaam toe of ze komen en gaan. In de vroege fase is de ziekte moeilijk te ontdekken, waardoor de oorzaak van de klachten niet altijd tijdens het eerste onderzoek wordt gevonden. Chronische pancreatitis komt het vaakst bij katten voor.
Symptomen pancreatitis bij katten
Een alvleesklierontsteking bij een kat kunt u herkennen aan de volgende symptomen:
- braken
- buikpijn
- koorts (lees ook: hond met koorts)
- slecht eten en daardoor afvallen
- uitdroging
- niet lekker in het vel zitten
Oorzaken alvleesklierontsteking
In veel gevallen is de oorzaak van pancreatitis niet bekend of niet meer te achterhalen. Oorzaken waarvan gedacht wordt dat deze een alvleesklierontsteking kunnen veroorzaken zijn:
- lever- en galwegproblemen, al dan niet chronisch
- chronische maag-darmklachten (diarree/braken)
- bepaalde medicatie of giftige stoffen
- reactie van de alvleesklier na een buikoperatie
Vaak zien we ook bacteriële infecties, virale infecties en auto-immuunziektes, maar deze zijn niet de veroorzaker van de alvleesklierontsteking.
Diagnose pancreatitis
Er zijn vier verschillende methodes waarmee een verdenking op alvleesklierontsteking bij uw kat kan worden vastgesteld. Geen van alle is 100 procent betrouwbaar. Door de verschillende bevindingen te combineren en andere oorzaken uit te sluiten kan de dierenarts inschatten of de diagnose meer of minder waarschijnlijk is.
- klinische verschijnselen
Een kat met acute alvleesklierontsteking is vaak erg ziek, heeft buikpijn, wil niet eten, geeft over en heeft koorts. Bij chronische alvleesklierontsteking kunnen vergelijkbare klachten optreden, maar vaak zijn ze dan wat minder heftig. Ook kunnen de klachten op en neer gaan bij een chronische alvleesklierontsteking. - bloedonderzoek
Bij een bloedonderzoek kan de hoeveelheid of activiteit van verschillende verteringsenzymen worden gemeten, zoals amylase, lipase, TLI en specifiek fPLI. Bepalingen van alvleesklierenzymen zijn erg gevoelig, maar niet allemaal even specifiek. Dat betekent dat ze soms ook afwijkend kunnen zijn bij andere ziektes, zoals een lever-, galweg- of darmontsteking. De specifieke fPLI waarde is het meest betrouwbaar, maar ook deze kan verhoogd zijn bij andere ziektes. - echo
Als de dierenarts vermoedt dat uw kat een alvleesklierontsteking heeft, is het verstandig om een buikecho te laten maken. Tijdens de echo controleert de dierenarts de alvleesklier en het weefsel eromheen. Door middel van een echo kan de dierenarts soms een mogelijke oorzaak van de ontsteking van de alvleesklier vaststellen. - biopt
De dierenarts kan besluiten om een biopt van de alvleesklier te nemen als het orgaan er tijdens de echo abnormaal uitziet of als de dierenarts de oorzaak niet kan vaststellen met een echo. Deze biopten worden onderzocht op de aanwezigheid van een ontsteking. Andere oorzaken van de klachten, zoals een tumor, kunnen ook via deze methode worden vastgesteld.
Afbeelding vergroten - illustratie microscoop, cellen in de pancreas
Onder de microscoop kunnen de verschillende soorten cellen in de pancreas onderscheiden worden.
Alvleesklierontsteking bij kat behandelen
De behandeling van alvleesklierontsteking is ondersteunend. Afhankelijk van de ernst wordt uw kat door de dierenarts behandeld of opgenomen. Mogelijke behandelingen zijn:
- medicatie
Ernstig zieke katten krijgen medicatie en pijnstilling om de misselijkheid en het braken te verminderen. Kreeg uw kat al medicijnen, zoals antibiotica, prednison en bepaalde pijnstillers (NSAID’s) toegediend? Dan wordt soms besloten om hiermee te stoppen, als het vermoeden bestaat dat ze de ontsteking hebben veroorzaakt of verergeren. - intraveneus infuus (in een bloedvat)
Als uw kat veel braakt en diarree heeft door de alvleesklierontsteking, kan uw kat uitgedroogd zijn. De dierenarts adviseert in dit geval om de kat op te laten nemen in de dierenkliniek. Om de uitdroging te verhelpen, krijgt uw kat een oplossing via een infuus in een bloedvat toegediend. - opname in de dierenkliniek
Is uw kat ernstig ziek door de pancreatitis? Ook dan adviseert uw dierenarts om uw kat op te laten nemen in de kliniek. - dwangvoeding
Door de pijn en misselijkheid die uw kat heeft door de ontsteking aan de alvleesklier, kan het zijn dat de kat niet wil eten of de voeding uitbraakt. Om ervoor te zorgen dat uw kat voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt, kan het daarom nodig zijn om te dwangvoeren. Het is namelijk erg belangrijk dat uw kat genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt om energie te hebben om te herstellen. Doordat het dwangvoeren van katten soms lastig is, kan het nodig zijn om een voedingssonde via de neus of de slokdarm te plaatsen. Op deze manier krijgt uw kat de nodige voedingsstoffen zonder stress binnen.
Voeding voor een kat met pancreatitis
Als uw kat niet meer braakt, schrijft de dierenarts speciale voeding voor. Deze voeding is makkelijk verteerbaar. Soms wordt gekozen voor een hypoallergene voeding. Bij chronische alvleesklierontsteking wordt soms geadviseerd om deze voeding levenslang te blijven geven.
Levensverwachting pancreatitis kat
Ondanks de goede wil en behandeling kan een acute alvleesklierontsteking bij katten dodelijk zijn. Een intensieve behandeling is dus erg belangrijk.
Katten met chronische pancreatitis hebben periodes met lichte en hevige klachten. Als uw kat hevige klachten heeft, kan er in overleg met de dierenarts tijdelijk weer medicatie worden gegeven. Pancreatitis is meestal niet volledig te genezen, maar met medicatie en speciale voeding goed te beheersen.