Zwangerschap kat
Bij een zwangere of drachtige kat komt een hoop kijken; zowel voor de poes als voor u als eigenaar. Hoe verloopt het gehele proces en waar zult u (misschien) bij moeten helpen?
Krolse kat
Een kat kan zwanger worden als ze krols is. Dit zijn periodes van vruchtbaarheid waarin een poes gedekt kan worden en bevruchting plaats kan vinden.
De krolsheid van katten is afhankelijk van (zon)licht, omdat het hormoon FSH hierdoor aangemaakt wordt, wat de groei van eitjes bevordert. Voor de echte buitenkatten betekent dit dat krolsheid vooral plaatsvindt in de periodes dat de dagen langer worden.
Echter, tegenwoordig leven de meeste katten zowel binnen als buiten en kunnen ze in principe het hele jaar door krols worden.
De meeste katten zijn tussen de zes en negen dagen krols en als er geen bevruchting plaatsvindt, zijn ze na drie weken weer krols. Als een kat krols is, gaat deze meer van het hormoon oestrogeen aanmaken.
De eileiders en baarmoederwand krijgen extra bloedtoevoer en dan is de kat vruchtbaar. Oestrogeen trekt mannetjes aan en dat kan tot een dekking leiden. Tijdens een dekking zal de poes ovuleren, waarna ze bevrucht kan worden.
Kenmerken van een krolse kat
Krolsheid betekent tijd voor dekking. Wanneer is mijn kat krols? Dit kunt u zien aan verschillende dingen. De kat:
- is heel aanhankelijk;
- rolt veel over de grond;
- wil geaaid worden;
- miauwt klagelijk;
Voorkomen van zwangere kat
Een nestje kittens is natuurlijk heel schattig, maar er komt een hoop kijken bij een zwangerschap van een kat. Wilt u niet dat uw poes zwanger wordt, laat haar dan steriliseren.
Wanneer een poes wordt gesteriliseerd (of in medische termen gecastreerd), worden de eierstokken verwijderd waardoor ze niet meer krols zal worden. Een poes steriliseren kan vanaf zes maanden.
Sterilisatie helpt als bijkomend voordeel het risico op bepaalde vormen van kanker (bijvoorbeeld tumoren van de melkklieren) en het risico op een baarmoederontsteking te verminderen.
Ook zijn overdraagbare ziektes, zoals FIV (kattenaids) via dekking dan niet meer mogelijk.
Dracht kat
Wat komt er allemaal kijken bij de zwangerschap van uw kat?
Zwangerschap kat herkennen
Is uw kat niet gesteriliseerd en heeft u het vermoeden dat uw poes zwanger is? Een drachtige poes zal in eerste instantie vooral iets aankomen in gewicht.
Ook kunt u aan de tepels zien of uw kat zwanger is, deze veranderen van kleur en worden donkerder en groter.
Wilt u zeker weten of uw poes drachtig is? Uw dierenarts kan vanaf 35 dagen via een echo bepalen of uw kat een nestje verwacht.
Een zwangerschapstest via de urine of het bloed van de kat is niet mogelijk. Dat komt doordat de hormonen niet veranderen tijdens de zwangerschap, dus die zijn niet te testen.
Hoe lang is de kat zwanger?
Een dracht van een poes duurt ongeveer 63 dagen, negen weken dus. Na ongeveer drie tot vier weken is een zwangerschap te herkennen.
Als u zelf denkt te herkennen dat uw kat drachtig is, is het toch aan te raden dit te laten bevestigen door een dierenarts.
Die kan namelijk via een röntgenfoto het aantal kittens goed inschatten en eventueel via een echo de hartslag van de kittens in beeld brengen.
Zorg tijdens zwangerschap
De eerste vijf weken van de dracht kunt u uw poes de gebruikelijke hoeveelheid voeding geven. Vanaf week zes (35 dagen) van de zwangerschap wordt de eetlust van de kat groter.
De voeding kan nu wekelijks met 10 tot 15 procent aangevuld worden tot aan de bevalling.
In de laatste week tot twee weken van de draagtijd kan het zijn dat de poes minder eetlust lijkt te hebben.
Dit komt omdat de ruimte in de buik letterlijk ingenomen wordt door de kittens. Het kan dan helpen meerdere kleine porties per dag te geven.
Bevalling kat
Voorbereidingen voor de bevalling
Het is aan te raden om een speciale plek voor de poes te creëren. Ergens op een tochtvrije, liefst afgesloten en rustige plek, zoals een doos of onderin een kast. Ook een werpbak kan uitkomst bieden.
Een kat is echter eigenzinnig en zal haar eigen stressvrije plekje uitkiezen. Het belangrijkste is dat de plek schoon blijft en dat de kittens het warm genoeg hebben, beschermd zijn tegen scherpe voorwerpen en niet kunnen vallen.
De bevalling van uw kat herkennen
Het moment van de bevalling is bij katten soms moeilijk te herkennen.
De temperatuur daalt iets vlak voor de bevalling en als u merkt dat uw poes onrustig is en een melkachtige slijmsliert (die de baarmoedermond afsloot) uit de vulva komt (als de kat die nog niet heeft weg gelikt), is dat een teken dat de bevalling er binnen een aantal uur aan komt.
Zo gaat de bevalling van een kat
Op het moment dat de waterblaas met het vruchtwater zichtbaar wordt of de vruchtblaas al is gebroken (groene of bloederige uitvloeiing) beginnen de persweeën spoedig. Deze zijn zichtbaar door duidelijke samentrekkingen van de buikspieren.
De eerste kitten zal nu ongeveer binnen een uur geboren worden. Gebeurt dit niet? Neem dan contact op met uw dierenarts.
Grotendeels vanzelf
De bevalling gaat meestal geheel vanzelf. De kop van het kitten komt meestal, net als bij mensen, als eerst naar buiten. Een kitten kan soms ook in stuitligging worden geboren.
Er kan best wat tijd tussen de geboorte van twee kittens zitten.
Wanneer een kitten is geboren, breekt de navelstreng af of wordt deze afgebroken door de moeder. Als de navelstreng nog wat nabloedt, kunt u deze afbinden met garen. Deze moet u wel eerst met spiritus ontsmetten.
Soms zit er nog een vlies om de kop of slijm in het bekje van het kitten. Haal dit weg met de hand. U kunt het kitten ook snel maar zacht op de rug wrijven om het ademen te stimuleren. Wanneer het kitten ademt, legt u het bij de tepels van de moeder.
Komt er na iedere kitten een nageboorte mee? Wanneer deze placenta er roze/rood uitziet, mag de moederpoes deze opeten.
Dit bevordert de afgifte van het hormoon oxytocine en helpt bij de weeën en aanmaak van moedermelk.
Wanneer belt u de dierenarts tijdens een bevalling?
Soms is het noodzakelijk om de hulp van uw dierenarts in te schakelen tijdens of na een bevalling. Zorg dus dat u altijd het nummer van uw dierenarts paraat heeft.
- wanneer de poes meer dan 30 minuten perst op de eerste kitten zonder vordering;
- als de poes één tot twee uur zwak perst en er verder niets gebeurt;
- als uw kat veel bloed verliest via de vulva. Na het bevallen komt er altijd wat bloed mee, maar als dit niet stopt, belt u de dierenarts;
- als de poes ziek lijkt. En let op: braken en diarree komen vaak voor bij een bevalling. Het gaat om sloomheid, lusteloosheid en niet meer reageren;
- als er raar gekleurd of stinkend bloed of andere uitvloeiingen uit de vulva komen. Vooral de geur is belangrijk. Als het stinkt, gelijk in actie komen!
- als u onzeker bent over het verloop van de geboorte en de gezondheid van de kittens en/of de poes;
- als de moeder lang onrustig blijft of erge naweeën heeft.
En nog een tip: houd rekening met stress rondom de geboorte. Bezoek, drukte in huis of vervoer zijn niet goed voor het geboorteproces.
Zorg ervoor dat uw kat in alle rust kan bevallen en houd haar comfortabel.
Nazorg na de bevalling
Een kitten wordt doof en blind geboren. Na ongeveer negen dagen openen de ogen en begint de kitten te horen. Houd dit goed in de gaten.
Ook het gewicht en eetgedrag van de pasgeboren kitten is iets om in de gaten te houden. Een kitten weegt ongeveer 102 gram; katertjes zijn meestal iets zwaarder dan poezen.
Na acht dagen zou het gewicht van de kittens verdubbeld moeten zijn. Als een katje niet genoeg eet, kunt u de fles geven met speciale melk.
Na drie weken gaat de kitten al met vast voedsel spelen en dit opeten. Om de stoelgang te bevorderen, likt de moeder de kittens. Komt de stoelgang niet goed op gang?
Help dan met een lauwwarm washandje en aai deze over de buik van de kitten.
Houdt ook na de bevalling de moeder in de gaten. Bij een poes met een groot nest, kan zij wat mager worden. Dan is het verstandig om haar aan te sterken met speciale voeding.
Ontwormen van kittens en moederkat
Katten moeten hun hele leven ongeveer vier keer per jaar ontwormd worden. Bij kittens moet dit in de eerste weken vaker, daarna is een maandelijkse wormenkuur voldoende, tot ze zes maanden oud zijn. Lees verder over het ontwormen van uw kat.
De moederkat moet ook ontwormd worden tegelijk met de kittens. Vergeet de kittens niet te behandelen voor vlooien en te vaccineren vanaf negen weken.
Wanneer mogen de kittens naar hun nieuwe baasje?
Gaat een kitten naar een andere eigenaar? Wettelijk kan dit al na zeven weken, maar wij raden aan om dit pas na 13 weken te doen.
Voor het goed socialiseren van kittens is het belangrijk om ze veel in aanraking te laten komen met mensen (dus ook kinderen) en soortgenoten. Zo voorkomt u dat de kittens later bang zijn of agressief worden in de buurt van kinderen of andere katten.
Katten die te vroeg uit hun nest geplaatst worden lopen dus het risico onvoldoende gesocialiseerd te zijn.